Cmentarz żydowski w Trzebini, zlokalizowany przy zbiegu ulic J. Słowackiego oraz Żwirki i Wigury istnieje oficjalnie od 1815 roku (ale najstarszy grób - z zachowanym jedynie imieniem Szymon - pochodzi z 1780 r.). Teren cmentarza zachował się w granicach z 1939 r. Obiekt ma kompozycję kwaterową. W nowej części cmentarza, po lewej stronie od bramy wejściowej, znajduje się kwatera przeznaczona dla kobiet, a po prawej kwatera dla mężczyzn. W załamaniu muru przed ohelem zaczyna się stara cześć cmentarza. Ohel (hebr. namiot) to rodzaj niewielkiego murowanego grobowca, posiadającego najczęściej kształt prostopadłościanu wyposażonego w drzwi i okienka. Jednakże w trzebińskim ohelu nie ma okienek, a jedynie drzwi wejściowe. Ohele wznoszono najczęściej nad jednym lub więcej grobami, często z ustawionymi wewnątrz grobowca macewami. W Trzebini w ohelu pochowani są (kolejno od lewej strony): Abraham Lewi, syn Chaima (nr grobu 238), Mosze Jona Lewi, syn Szymona (nr grobu 237), Chaim Kluger, Burmistrz Trzebini w początkach XIX stulecia (nr grobu 235), Izrael Kluger, syn Chaima (nr grobu 235). Wszyscy spoczywający w trzebińskim ohelu byli cadykami - tak w judaizmie określa się charyzmatycznych przywódców religijnych, uważanych za pośredników między Bogiem i ludźmi. Zazwyczaj tytułuje się ich "rebe". Na starej części cmentarza znajdują się najbardziej interesujące macewy, jednakże w tej części nie jest zachowany podział na część kobiecą i męską. W 1902 roku cmentarz ogrodzono kamiennym murem z bramą od strony południowej. Brama ta stanowiła jednocześnie wejście do nieistniejącego już Domu Pogrzebowego (Domu Oczyszczenia - Bet Tahara). Kilka lat temu ona również przestała istnieć. Tablice z tej bramy przeniesiono wówczas na kolumny wejściowe. Po prawej stronie, u góry kolumny umieszczona jest gwiazda Dawida, a pod nią tekst w języku hebrajskim i jego polskie tłumaczenie: "Dla świętej pamięci Obywateli Miasta Trzebini zamordowanych przez Niemców w latach 1939-1945". Na kolumnie wejściowej od strony wewnętrznej zamontowano odrestaurowaną tablicę (która niegdyś uległa rozbiciu) z analogicznym napisem. Na kolumnie po lewej stronie znajdują się dwie tablice współczesne - w języku hebrajskim i polskim - o treści: "Dla pamięci Żydów zmarłych i zamordowanych w obozie za torami w Trzebini". Na cmentarzu zachowało się około 800 macew oraz mogiła zbiorowa kryjąca szczątki Żydów pomordowanych w obozie za torami (historię tego obozu zamieszczono w książce: A. Kostka, J. Piskorz, "Trzebińskie historie", Trzebinia 2008). W ostatnich latach nad mogiłą wzniesiono obelisk. Ostatni pochówek na trzebińskim kirkucie - Dawida Eli Markowicza - odbył się w 1942 r. Opiekunem społecznym cmentarza żydowskiego w Trzebini jest od 2012 roku pan Andrzej Kostka, od którego pochodzą powyższe informacje.
Źródło:
https://otwartezabytki.pl/pl/relics/76436-cmentarz-zydowski-w-trzebini-kirkut
